Po debacie o stanie gminy: Gmina subiektywnym okiem mieszkańca

Wpis w trakcie tworzenia. Wkrótce aktualizacje i uzupełnienia o kolejną treść.

1. Wstęp
2. Kosztowni Radni
3. Deficyt na tle dochodów, wydatków i wydatków majątkowych
4. Szkolnictwo i Absolwenci
5. Bezpieczeństwo

Z końcem czerwca miałem okazję uczestniczyć w debacie nad „Raportem o stanie Gminy Leszno”. W mojej opinii to jedna z najważniejszych sesji (jeśli nie najważniejsza). W „gości” na sesję przybyło czworo mieszkańców. Debata odbywała się przy zerowym udziale sołtysów. Z punktu widzenia „komunikacji” z mieszkańcami, współpracy Urzędu i Rady Gminy z Sołtysami, czyli zwykłego dialogu społecznego na poziomie samorządu obraz przygnębiający. Wpisem postaram się omówić tematy, które poruszyliśmy jako mieszkańcy i te których wobec stanowiska Przewodniczącego Rady poruszyć się niestety „nie dało”. A szkoda, bo w mojej opinii całkowicie wbrew wobec twierdzeń Pana Przewodniczącego Michała Dominiaka, przepisy w żaden sposób nie ograniczają ram dyskusji w ramach takiej debaty. Brak jest podstaw do ograniczenia dyskusji wyłącznie do treści samego Raportu o stanie gminy. To właśnie podczas takiej debaty powinny zostać poruszone tematy istotne z punktu widzenia mieszkańców jako dyskusja o stanie gminy, a nie wyłącznie o samym raporcie przygotowanym siłami urzędu. Takie stanowisko wyrażają zresztą organizacje pozarządowe. Tam gdzie temat uznaję za ważny postaram się przygotować wnioski formalne, tak żeby nie skończyło się na „debatowaniu”.

Ciekawostki lub informacje ogólne warte uwagi

2. Drodzy Radni

W oczy rzuciły się oszczędności „osobowe”. Na wynagrodzenia dla urzędników w 2021 r. wydano 4,3 mln zł. W 2022 koszty tych wynagrodzeń spadły do 4,24 mln zł. Podobnie sytuacja prezentuje się w oświacie: 2021: 17 mln zł na płace. W roku 2022 spadek do 16,8 mln zł. Dostrzegając te oszczędności, podnieśliśmy temat rotacji wśród urzędników jako zagrożenie dla sprawności działania urzędu.

W obszarze wydatków na naszych Szanownych Radnych sytuacja diametralnie inna. W 2022 na diety Radnych wydano 284 tys. zł. Rok wcześniej, na diety wydano 183 tys. zł. Ponad 100.000 złotych więcej to konkretny skok. To jakieś 55% w górę.

W 2022 roku nasi Radni złożyli 2 (słownie: dwie) interpelacje. Na głowę jednego radnego przypadło… 0,13 wniosku.

Suma interpelacji w tej kadencji, wg stanu na koniec 2022 roku wzrosła do 6 (słownie: sześciu).

Dla pełnej jasności: podana powyżej ilość dotyczy nie interpelacji na Radnego, tylko sumy wszystkich interpelacji naszej 15 osobowej Rady w czasie tej kadencji od 2018 roku.

3. Na dużych kwotach

Deficyt budżetowy na koniec roku wyniósł 12 433 668,87 zł (12,4 mln zł).

Zrealizowane dochody ogółem wyniosły 85 392 665,69 zł. Suma wydatków wyniosła 97 826 334,56 zł.

Wydatki majątkowe wyniosły 28 120 109,15 zł.

4. Edukacja – Nasze Szkoły podstawowe i nasi Absolwenci

W raporcie o stanie gminy zawarto ciekawe informacje na temat edukacji. Wyniki egzaminu ósmoklasistów kończących szkołę w 2022 roku kształtowały się następująco:

Widać, że młodzi ze Szkoły Podstawowej w Zaborowie osiągnęli w 2022 roku naprawdę dobre wyniki. Wśród uczniów mamy również prawdziwe perełki! Jako gmina możemy pochwalić się m.in. finalistami olimpiad przedmiotowych, czy konkursów o zasięgu ogólnopolskim.

Z informacji pochodzących z Raportu wynika, że w zeszłym roku 23 osoby otrzymały gminne stypendia sportowe. Super. Na poziomie szkół podstawowych uczniów wybitnych osiągających sukcesy w olimpiadach i konkursach przedmiotowych o zasięgu ponadlokalnym od strony urzędu praktycznie się niestety odpowiednio nie zauważa (opinia). Tu z kolei bardzo słabo, choć działają nagrody pieniężne od pewnego poziomu tzw. „średniej”.

Już dwa lata temu wnioskowałem w gminie o nagrody dla finalistów olimpiad, ale temat od strony urzędu dalej wg mnie kuleje. W tym roku w Zaborowie przedstawiciel urzędu gminy, wręczył jednak nagrodę dla absolwentki z najwyższą średnią, co jakimś światełkiem do większej aktywności i zauważania wybitnych uczniów jest. Od strony społecznej działamy. Przez ostatnie dwa lata siłami Rady Rodziców zaborowskiej szkoły przygotowaliśmy wyróżnienia dla trójki najlepszych absolwentów, czy finalistów konkursów ogólnopolskich. Od tego roku przyznaliśmy również nagrody za aktywność społeczną dla liderów samorządu szkolnego. Dzięki pozyskaniu sponsorów wśród społeczności lokalnej (Dziękujemy Wam!) wszyscy uczniowie nagrodzeni przez Radę Rodziców otrzymali również nagrody rzeczowe. Fajnie, gdyby urząd poszedł wypracowaną przez nas drogą.

W czasie debaty zgłosiłem wniosek o stypendia naukowe, bo naprawdę jest kogo i za co doceniać. Uczniów wybitnych również warto odpowiednio zauważać i stosownie doceniać osiągnięcia finalistów konkursów kuratoryjnych. Poza poruszeniem tematu w czasie debaty, przygotowałem formalne wnioski kierowane do Wójta i Przewodniczącego Rady Gminy prosząc również o odpowiednią reprezentację urzędu, tak aby na tak ważnych uroczystościach jak np. zakończenie roku był obecny przynajmniej jeden z dwóch Wójtów, czy również przedstawiciel Prezydium Rady Gminy (nie umniejszając roli Pani Sekretarz gminy, która reprezentowała urząd podczas tegorocznego zakończenia roku szkolnego).

5. Bezpieczeństwo

Przed Debatą o stanie gminy Leszno miała miejsce Debata o bezpieczeństwie. Z relacji czytam, że omówiono „dobre statystyki”. Ze strony urzędowej Radny Maj dociekał dlaczego nie było mnie na debacie o bezpieczeństwie, skoro On już kolejny raz w debacie o bezpieczeństwie udział brał. Cóż, nie zawsze jestem w kraju. Generalnie zamiast kompletnie bezproduktywnych debat wolę inicjować działania poprawiające to bezpieczeństwo i tak się złożyło że przez ostatnie dwa lata udało się w ten sposób pozyskać niemal 1.5 MPLN na tego typu działania. Jeśli czytam relację o „dobrych statystykach” to zachodzę w głowę czy ktokolwiek z naszych przedstawicieli, jakkolwiek się do tej debaty przygotował. Ale może ważna była tylko bezproduktywna obecność. Dane odnośnie bezpieczeństwa zbieram i analizuję składając kolejne wnioski i generalnie jako takie pojęcie chyba mam. Przechodząc do konkretów.

W 2022 roku w gminie Leszno stwierdzono szacunkowo (w oparciu o dane powiatowe) 215 przestępstw. Oznacza to, że na każdych 1000 mieszkańców odnotowano 19,68 przestępstw. Mniej niż średnia. Niestety widać dynamiczny wzrost przestępczości w ciągu ostatnich dwóch lat. Po latach poprawy sytuacji widać wyraźną i niepokojącą tendencję „zwyżkową” już od 2019. Ostatnie dwa lata to poziomy nie notowane ca. od 2013 roku.

Za ilością przestępstwa, kluczowym wskaźnikiem w mojej opinii jest wykrywalność. Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw dla wszystkich przestępstw ogółem w gminie Leszno wynosi 55,50% i jest znacznie mniejszy od wskaźnika wykrywalności dla województwa mazowieckiego oraz znacznie mniejszy od wskaźnika dla całej Polski. Na tle Mazowsza, czy całego kraju wygląda to tak:

To co często analizuję występując o poprawę bezpieczeństwa na drogach i wokół nich również wygląda niepokojąco. Przestępstwa drogowe ze wskaźnikiem gorszym o prawie 20% więcej niż województwo. Nie bez powodu właśnie te tematy staram się jakoś podejmować.

 No i na koniec pozostałe dwa wskaźniki wg mnie społecznie istotne, czyli wykrywalność sprawców przestępstw przeciwko mieniu i kryminalnych na terenie gminy Leszno.

Cóż. Ważne, że Pan Radny Maj był na debacie o bezpieczeństwie. Przynajmniej On będzie kojarzył o jakich dobrych statystykach dyskutowano. Bez merytorycznego przygotowania, taka dyskusja to jednak „sztuka dla sztuki”. Śledząc kolejne debaty gminie wokół tematu w ostatnich latach, nigdy nie natknąłem się niestety na żadne konkluzje, wnioski co wymaga poprawy, nie mówiąc o tak abstrakcyjnych pojęciach jak jakiś plan działań zmierzający do poprawy czegokolwiek w czymkolwiek w jakimkolwiek terminie. Debatujcie.

Tu wkrótce pojawi się kolejna treść…

1.3 Jeszcze jeden i jeszcze raz i blisko do…

3. Środki zewnętrzne

4. Kluczowe inwestycje

5. Komunikacja społeczna

Źródła:

Raport o stanie gminy Leszno za 2022 rok
Link do transmisji sesji: https://www.youtube.com/watch?v=_28yJVvzlsU
Zarządzenie Wójta Gminy Leszno 91/2023 w sprawie przekazania sprawozdania z wykonania budżetu Gminy i sprawozdania z wykonania planu finansowego samorządowych instytucji kultury za 2022 rok.